W XVIII wieku potomek właścicieli niedzickiego zamku, Sebastian Berzeviczy zawitał do Ameryki Południowej. Osiadł tam na stałe, wraz z Indianką ze szlacheckiego rodu miał córkę Uminę.
Wkrótce wybuchło powstanie dowodzone przez Tupaka Amaru, wymierzone przeciwko hiszpańskim kolonizatorom. Rozpoczęła się krwawa fala represji. Tupac Amaru został zamordowany, a wraz z nim wszyscy jego bliscy. I tak, nieco przypadkiem, kolejnym sukcesorem do korony został mąż Uminy. Małżeństwo wraz z synkiem Antonio uciekło do Europy. We Włoszech skrytobójcy dopadli męża Uminy.
Aleksander Rowiński, który na badanie tej historii poświęcił kilkadziesiąt lat życia, opisał jej dalszy ciąg. Oto do akcji wchodzi Sebastian Berzeviczy, który dowiedziawszy się o losach swojej córki, udziela jej schronienia w Niedzicy. Tam Umina zostaje zasztyletowana, a Sebastian szuka schronienia dla małego Antonio na Morawach, gdzie ma go adoptować rodzina Beneszów. W tym momencie historii mały Antonio jest ostatnim żyjącym spadkobiercą imperium Inków.
Mijają wieki i nadchodzi upalne lato 1946 r. Na dziedzińcu zamku w Niedzicy zjawia się wysoki, dystyngowany mężczyzna. To Andrzej Benesz, potomek morawskich Beneszów, dobrze osadzony w późniejszej hierarchii PRL-u. W asyście milicji i wopistów rozkuwa schody prowadzące do zamku i wydobywa spod nich ołowianą tubę. W środku tuby znajdują się naręcze rzemieni powiązanych w węzełki. Całe zdarzenie jest dokumentowane fotograficznie. Zdumieni ludzie nie wiedzą jeszcze, że to kipu – sznurowe pismo Inków, którego bez specjalistycznej wiedzy nie sposób odczytać. Na trzech złotych blaszkach splecionych z rzemieniami rozpoznawalne są napisy: „Vigo”, „Titicaca”, „Dunajecz”. Benesz przejmuje znalezisko i przez wiele lat, wykorzystując do tego swoją pozycję wicemarszałka sejmu prowadzi własne śledztwo w tej sprawie. Przerwane dopiero jego śmiercią w 1976 r. w przedziwnym wypadku samochodowym.
Tyle fakty. Cała reszta to legendy i domysły. Skarb Inków z całą pewnością istniał, nie ma jednak żadnego materialnego dowodu, że zdołano go wywieźć z Ameryki Południowej. Znalezione przez Andrzeja Benesza kipu także nie podpowie rozwiązania zagadki. Zaginęło prawie pół wieku temu.
Linia rodu Beneszów oraz sprawozdanie z prac przeprowadzonych w Niedzicy 31/VII 1946
Źródło grafiki: pixabay.com
Z drzewa genealogicznego wynika, że Andrzej Benesz był ostatnim potomkiem rodu Inków. Szkoda, że nie mamy w Polsce spadkobierców Manco Capaca.
Miał syna Krzysztofa. Przyjeżdżał w niedzickie strony w latach 80 żeby szukać śladów gdzie może być skarb Inków. Nie mogę znaleźć informacji czy nadal żyje. Jeśli tak, to powinien mieć około 65 lat.
Krzysztof Lang nakręcił godzinny fabularyzowany dokument o całej sprawie. W YT jest niestety tylko wersja hiszpańska, ale zainteresowani sprawą i ją mogę zobaczyć. Rzecz jest podzielona na cztery części. http://www.youtube.com/watch?v=mc5uKcQpHiE
Rowiński w swojej książce napisał, że skarb jest zapewne w zamku Tropsztyn. Obecnie jest on w prywatnych rękach. Właściciel nie chce mieć z inkami nic do czynienia i kazał zabetonować piwnice.
Ciekawy temat. Może okaże się, że mamy nad Wisłą aktualnego dziedzica korony Inków. Jeśli pan Krzysztof pozostawił potomka…..
Ponieważ część tego skarbu Inków miało być zatopionych w Zatoce Vigo i jeziorze Titicaca Benesz interesował się sprawami morskimi i budową batyskafów. W sejmie był przewodniczącym komisji zajmującej się sprawami morskimi oraz prezesem Polskiego Związku Żeglarskiego. Poza tym mieszkał na Pomorzu. Stąd zapewne dlatego przydzielono go do Komisji w spr. Wydarzeń na Wybrzeżu w 1970 r.
Ten jego wypadek rzeczywiście był dość dziwny, bo zabił się na prostej drodze. Przez miesiąc na wakacjach byłem przewodnikiem po zamku w Niedzicy i codziennie po parę razy opowiadałem jego dzieje. Z tego co mi wtedy mówiono zginął jadąc samochodem z jakimiś ludźmi i siedząc na najbezpieczniejszym miejscu, za kierowcą. Potem jednak widziałem jakiś film dokumentalny, w którym ten wypadek przedstawiano inaczej. Tak, że w sumie nie wiem już, która wersja jest prawdziwa.
Co do tego „kippu” to rzeczywiście wyjął je z pod progu przy ludziach. Był to rok 1946 i po górach od razu rozniosło się, że w Niedzicy odkopano wielkie skarby. Żyjący wtedy jeszcze słynny przewodnik nidzicki, Pan Franek, mówił mi, że wkrótce na zamku pojawił się jeden z oddziałów „Ognia”, by te skarby skonfiskować. Ale oczywiście niczego już nie było. Samo też kippu zaginęło.
Kipu było rzemienne, a Inkowie robili je ze sznurka. Dlaczego zmienili zwyczaj? Zabrakło sznurka na pograniczu polsko – węgierskim w XVIII stuleciu? Zastanówmy się też, jak powinien wyglądać rzemień po 150 latach, rzemień leżący pod kamiennym stopniem przy zamkowej bramie. Droga na niedzicki zamek wiedzie lekko pod górę, kiedy pada, a pada raczej często, bo to góry, jest tu mokro, drogą płynie woda. Woda ta płynęła przez ten stopień przez 150 lat. Rura, nawet gdyby była zrobiona z tytanu, nie mogła wyglądać tak, jak to opisuje Benesz, a rzemienne kipu byłoby jakimś żałosnym strzępkiem. Mogę nie mieć racji, ale zastanówmy się mocno, bo to najsłynniejsza historia dotycząca ukrytych skarbów znana w naszym kraju. Co się stało z kipu? Benesz twierdził, że odesłał je do Peru „dla dokonania odpowiednich studiów”. Jego żona twierdziła, że jest ukryte gdzieś w górach. Rozumiem, że w Pieninach?