Afrykańskie bóstwa

W 1933 roku oficer francuskiej Legii Cudzoziemskiej, Brenand, odkrył w Afryce coś dziwnego, wymykającego się akademickiej nauce.

Brenand przebywał na terenie dzisiejszej algierskiej Sahary, na płaskowzgórzu Tassili, którego nazwa oznacza w lokalnym języku „miejsce, gdzie płynie wiele rzek”. Odkrył tam jaskinię, na której ścianach znajdowały się niesamowite rysunki. Według oceny Henri Lota, który w latach 60-tych ewidencjonował tę niezwykłą galerię przedhistorycznej sztuki, najstarsze rysunki pochodzą sprzed około 10 tysięcy łat. Mimo poważnego wieku i niszczącego działania burz piaskowych, tassilskie żyrafy, bawoły, słonie, hipopotamy, nosorożce i całe czeredy dziwacznie ubranych i ustrojonych ludzi do dziś urzekają swymi żółtymi, różowymi I brązowymi barwami – nie mówiąc już o precyzji rysunku.

Wśród bardzo precyzyjnie rysowanych ludzi zdarzają się raz po raz postacie o całkowicie okrągłych głowach z dziwnymi wzorami na ich górnej części. Głowy te bardziej przypominają jakieś hełmy nurków aniżeli nawet najbardziej nieporadnie rysowane twarze ludzkie. Czym to można u artystów tak wiernie i doskonale przedstawiających liczne zwierzęta tłumaczyć? Zwłaszcza słynną sylwetkę „marsjańskiego boga” (na zdjęciu), nazwanego tak przez pierwszych odkrywców. Dość nieporadne wytłumaczenia próbowały identyfikować okrągłą głowę z maską muflona, czyli jedynego dziś gatunku dziko żyjącej owcy.

Galeria tassilska to jednak nie migawkowe zdjęcia jakiejś wymarłej cywilizacji artystów. To również ciągnąca się na przestrzeni wielu setek, a może nawet tysięcy lat kronika zamieszkujących te okolice społeczeństw. Wyraźnie widać, jak na rysunki najstarsze nakładają się stopniowo coraz nowsze, aby stać się z kolei tłem dla twórczości ostatnich mieszkańców Tassili. Wraz z wiekami zmienia się także sposób przedstawiania otaczającego świata. Myliłby się jednak ten, kto by sądził, że talent tassilijczyków z wiekami się rozwijał. To właśnie najpiękniejsze, najbardziej dojrzałe rysunki wyryte są najgłębiej. Kultura Tassili znów pojawiła się nagle w pełnym rozkwicie. Epigoni żyjący na tym miejscu później potrafili operować już tylko schematycznym konturem, nieporadną kreską!

Może tę niezwykłą tajemnicę potrafią wyjaśnić nowe odkrycia, o których świat się dowiedział dopiero w listopadzie 1975 roku. Oto uczeni francuscy i algierscy odkryli w saharyjskich pieczarach nowe setki rysunków, znów mówiących o jakże odmiennym klimacie tego regionu. Znaleziono wśród nich podobizny aligatorów, ryb, szeregu innych zwierząt wodnych, a także pływających w wodzie ludzi. Dotychczas ustalono, że rysunki dokonane zostały około 7 tysięcy lat temu.

Obecnie bezsporne jest to, że w Afryce panował kiedyś zupełnie inny klimat niż obecnie. To może tłumaczyć naskalne wizerunki przypominające ryby i inne zwierzęta morskie. Ale czy jest to pewne? Nie i zapewne już nigdy nie będzie.

Źródło grafiki: trilulilu.ro