Skoro suma wszystkich kolorów daje światło białe, a suma wszystkich dźwięków to biały szum, to czy istnieje coś takiego jak suma wszystkich zapachów?
Grupa naukowców pod wodzą Noama Sobela z Instytutu Nauki Wiezmanna w Izraelu wykonała badania, które dały odpowiedź twierdzącą na tak postawione pytanie. W tym celu wyodrębniono 86 różnych cząsteczek zapachowych, z których przygotowano roztwory o równym stężeniu zapachowym. Następnie wykonano mieszanki różnych ilości składników zapachowych od 2 do 43 komponentów i poproszono ochotników o porównywanie i identyfikowanie zapachowe preparatów.
Zanim przejdziemy do wniosków z eksperymentu warto wspomnieć, że o pewnych naszych ograniczeniach jeśli chodzi o zapachy. Przeciętny człowiek potrafi stwierdzić, że w pomieszczeniu jest jakiś zapach. Po jakimś czasie przestaniemy ten zapach rejestrować, nasze receptory przyzwyczają się do niego. Potrafimy właściwie natychmiast określić zapach jako przyjemny lub nieprzyjemny, natomiast już Arystoteles stwierdził, że ciężko jest nam nazwać określone zapachy, szczególnie kiedy polegamy wyłącznie na powonieniu, bez wspomagania wzrokiem. Jeśli wierzyć sommelierom potrafią oni wychwycić nutki cedru, gruszy, cynamonu, czarnej porzeczki, pomarańczy w próbowanym winie, natomiast są to odczucia subiektywne, żeby nie powiedzieć kreatywne.
Wracając do badania, generalny wniosek był taki, że rozróżnialność mieszaniny składników o takim samym stężeniu zapachowym słabnie wraz z ilością składników. Porównując dowolne dwie mieszaniny 30 lub więcej składników, będą one pachniały podobnie, mimo że składniki mogą być obu zupełnie różne. Właśnie ten zapach jest „biały”, na podobnej zasadzie jak mieszanina wszystkich długości fal świetlnych daje światło białe, a mieszanina wszystkich długości fal dźwiękowych daje biały szum.
Biały zapach w naturze występuje dość rzadko, przedmioty zwykle mają jakiś składnik lub składniki zapachowe dominujące. Choć nie ma jeszcze takiego urządzenia, rozważa się wykorzystanie zjawiska białego zapachu do niwelowania nieprzyjemnych zapachów. Gdyby dobrać mieszankę wielu składników o takim natężeniu, jak zapach do usunięcia, teoretycznie powinniśmy przestać go odczuwać.
Źródło grafiki: (C) Piotr Mańkowski
